Ambasada Republiki Korei w Polsce

Informacja o gospodarce Republiki Korei i stosunkach gospodarczych z Polską

1. GOSPODARKA REPUBLIKI KOREI - Podstawowe informacje.

Korea Południowa należy do krajów, które w ostatnim półwieczu osiągnęły najbardziej spektakularny sukces gospodarczy. W ciągu zaledwie jednego pokolenia jeden z najbiedniejszych krajów awansował do grona najbardziej rozwiniętych i najbardziej zaawansowanych technologicznie gospodarek świata. Jeszcze na początku lat 60-ych PKB per capita w Korei Południowej osiągał niewiele ponad 100 USD, czyli poziom porównywalny z najsłabiej rozwiniętymi krajami Afryki. Wówczas stanowił on zaledwie ok. 3,5% PKB wypracowywanego przez przeciętnego obywatela Stanów Zjednoczonych, 18,0% PKB per capita Japonii oraz niecałe 25% średniego poziomu PKB per capita na świecie. Obecnie stanowi ok. 40% PKB per capita w Stanach Zjednoczonych, ok. 46% w Japonii i aż 237% średniej światowej. PKB per capita w Korei Południowej jest prawie dwukrotnie wyższy niż w Polsce.

W latach 2008-2012 średnioroczne tempo wzrostu realnego PKB w Korei wyniosło 3,1 %, czyli było szybsze niż w gospodarce światowej oraz zdecydowanie szybsze niż w grupie rynków rozwiniętych. Gospodarkę koreańską charakteryzują też relatywnie niskie wskaźniki inflacji i bezrobocia. W okresie 2008-2012 inflacja utrzymywała się na średnim poziomie ok. 3,3 %, a bezrobocie ok. 3,5 %. Warto tutaj podkreślić, że w 2009 r. w gospodarce koreańskiej, podobnie jak w Polsce, nie odnotowano spadku PKB, a jedynie jego wyhamowanie (wzrost o 0,3 %).

Dobre wyniki (stale dodatnie saldo obrotów poza niewielkim ujemnym w latach 2008 i 2009) odnotowywano w handlu zagranicznym. Korea została 9-ym krajem na świecie z obrotami przekraczającymi 1 bilion USD. Eksport w 2013 r. wyniósł 559,6 mld USD i wzrósł o 2,1 % w porównaniu z 2012 r. (w 2014 r. wg wstępnych danych przekroczył wartość 580 mld USD), natomiast import osiągnął w 2013 r. wartość 515,58 mld USD (w 2011 r. - 524,3 mld USD, tj. wzrósł o 13,4% w stosunku do 2010 r., spadając w 2012 r. do 519,6 mld USD).

Gospodarka Republiki Korei jest w najwyższym stopniu, wśród krajów OECD, uzależniona od wyników handlu zagranicznego. Koreańskie Ministerstwo Strategii i Finansów szacuje, że obroty handlu zagranicznego stanowią ok. 85 % PKB kraju.

Na liście światowych eksporterów Republika Korei znajduje się w ścisłej czołówce, a głównymi odbiorcami jej produktów (ponad 548 mld USD) w 2012 r. były Chiny (134,3 mld USD, 24,5 % łącznego eksportu Korei w 2012 r.), USA 58,5 mld USD (10,7 %) oraz UE 49,4 mld USD (9,1 %, w tym: Niemcy 7,5 mld USD – 1,4%) i Japonia 38,9 mld. USD (7,1%). Import Republiki Korei w 2012 r. wynosił 519,6 mld USD, z czego z Chin - 80,8 mld USD (15,5 %), Japonii - 64,4 mld USD (12,4 %), UE – 50, 4 mld USD (9,7 %) w tym z Niemiec – 17,6 mld USD – 3,4 %), a z USA – 40,3 mld USD (7,6 %).

Podkreślić trzeba, że obecna polityka handlowa Republiki Korei zmierza do zawarcia wielu umów o wolnym handlu. Obecnie posiada ona umowy z 52 krajami, do których eksport stanowi 72% jej PKB.

Bezpośrednie koreańskie inwestycje zagraniczne (wg. danych Ministerstwa Strategii i Finansów Republiki Korei) wyniosły w 2012 r. 39,01 mld USD, co stanowi poważny, 14,3 % spadek w stosunku do roku poprzedniego, w którym inwestycje te wyniosły 45,53 mld USD. Zauważyć jednak trzeba, że o ponad 50 % zmniejszyła się wartość koreańskich BIZ za granicą w przemyśle wydobywczym, natomiast wartość pozostałych wzrosła w tym czasie o 16,1%.

2. DWUSTRONNA WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA.

2.1 Stan prawno-traktatowy w dwustronnych stosunkach gospodarczych.

• Umowa o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji z listopada
• Konwencja w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z czerwca 1991 r.
• Umowa o komunikacji lotniczej z października 1991 r.
• Umowa o współpracy naukowo-technicznej z czerwca 1993 r.
• Umowa o wzajemnym uznawaniu praw jazdy z listopada 1998 r.
• Umowa o wzajemnej współpracy i pomocy celnej z czerwca 1999 r.
• Memorandum of Understanding w sprawie współpracy pomiędzy KIG a Stowarzyszeniem Importerów i Agentów Firm Zagranicznych w Korei KOIMA z września 1999 r.
• Memorandum of Understanding o współpracy między Polską Organizacją Turystyczną a Narodową Organizacją Turystyki Korei KNTO z października 2003 r.
• Memorandum of Understanding pomiędzy KIG a Koreańską Izbą Handlu i Przemysłu z września 2004 r.
• Umowa o współpracy gospodarczej z grudnia 2004 r.
• Umowa o współpracy w dziedzinie turystyki z grudnia 2004 r.
• Memorandum of Understanding pomiędzy PKPP Lewiatan a Federacją Koreańskiego Przemysłu z grudnia 2004
• Umowa KUKE S.A. z Korea Export Insurance Corporation (KEIC) o współpracy w zakresie wspierania i rozwoju handlu pomiędzy Polską a Korei z grudnia 2004
• Memorandum of Understanding pomiędzy GIW RP a National Veterinary Research and Quarantine Service (Koreański nadzór weterynaryjny) z marca 2007
• Memorandum of Cooperation w dziedzinie pokojowego wykorzystania energii jądrowej z sierpnia 2010 r. 
• Memorandum of Understanding pomiędzy Ministerstwem Rozwoju RP a Ministerstwem Handlu, Przemysłu i Energii RK o współpracy przemysłowej z kwietnia 2016 r. (zawarte na 5 lat, wygasło w 2021 r.)
• Umowa ramowa w sprawie zakupu sprzętu zbrojeniowego z lipca 2022 r.

2.2. Obroty handlowe.

Tabela 1. Obroty handlowe(Korea→Polska)

(wartość w mln USD)

Republika Korei od lat należy do krajów, z którymi Polska (stanowiąc drugi rynek europejski dla koreańskiego eksportu) odnotowuje wysoki deficyt w wymianie handlowej. Główną przyczyną tej sytuacji jest znaczący import generowany przez inwestorów koreańskich, którzy prowadzą działalność produkcyjną na terenie naszego kraju, a następnie eksportują na rynki europejskie. Szczególnie dotyczy to sektorów zaawansowanych technologii oraz maszyn i urządzeń. Republika Korei pozostaje rynkiem w niewielkim stopniu odkrytym przez polskich przedsiębiorców, którzy możliwości sprzedaży w pierwszej kolejności poszukują na pobliskich rynkach Europy, chociaż zauważyć trzeba, że od momentu wejścia w życie umowy FTA UE – Republika Korei do momentu wprowadzenia zakazu importu polskiej wieprzowiny polski eksport rósł szybciej od importu.

2.3. Najważniejsze sekcje towarowe w 2018-2019 w koreańskim eksporcie do Polski

(wartość w mln USD)

2.4. Najważniejsze sekcje towarowe w 2021-2022 w koreańskim imporcie do Polski

(wartość w mln USD)

2.5. Możliwości i bariery rozwoju współpracy handlowej.

Biorąc pod uwagę specyfikę koreańskiego rynku do obszarów o największych szansach na aktywizację polskiego eksportu należą:

• Przemysł chemiczny (w tym kosmetyczny i farmaceutyczny) : Wartość rynku chemicznego Republiki Korei szacowana jest na ok. 100 mld USD (import w wysokości ok. 40 mld USD). Z kolei wartość rynku kosmetycznego szacowana jest na ok. 6 mld USD (import w wysokości ok. 1,7 mld USD), a farmaceutycznego na ponad 14 mld USD (z importem rzędu 4,9 mld USD). Uwzględniając możliwości produkcyjne polskiego przemysłu chemicznego (surowce i komponenty, farmaceutyki, nawozy i pestycydy, farby, kazeina, kleje etc.), w tym kosmetycznego (Polska jest czołowym producentem i eksporterem kosmetyków w Europie Środkowej), istnieje duży potencjał współpracy w tym sektorze. Sprzedaż kosmetyków na rynek koreański prowadzi obecnie 5 polskich firm, tj. Ziaja, AA Oceanic, Dr Irena Eris, DAX Cosmetics oraz Eveline.
• Przemysł spożywczy ; Czynniki naturalne oraz demograficzne sprawiają, że Republika Korei nie jest samowystarczalna w produkcji żywności. Od 2004 r. Polska odgrywa istotną rolę jako dostawca mięsa wieprzowego na rynek Korei Południowej. Od końca 2009 r. lokalny rynek otwarty jest również na mięso drobiowe. Wśród innych polskich produktów mających znaczące szanse na wzrost sprzedaży na rynku koreańskim są m.in. produkty przemysłu młynarskiego, tj. mąka pszenna i skrobia ziemniaczana, przetwory mleczne do wykorzystania przemysłowego (kazeina i kazeiniany, proszki serwatkowe, laktoza), a także koncentrat z aronii.
• rzemysł stoczniowy (w tym produkcja jachtów turystycznych)P ; Republika Korei należy do światowych potentatów przemysłu stoczniowego. Aż 7 z 10 największych na świecie producentów statków to firmy koreańskie
• Przemysł maszynowy ; Pomimo bardzo silnej pozycji koreańskich przedsiębiorstw na rynku wewnętrznym i za granicą, Republika Korei pozostaje bez wątpienia interesującym i perspektywicznym rynkiem dla polskich producentów maszyn i urządzeń mechanicznych.
• Branża technologii przyjaznych środowisku (tzw. zielonych technologii) ; W 2008 r. przedstawiono nową wizję rozwoju Republiki Korei na kolejne 60 lat, opartego na trosce o środowisko naturalne (Low Carbon, Green Growth). Koreańskie firmy są bardzo aktywne w dziedzinie badań nad odnawialnymi źródłami energii, a także nad innymi rozwiązaniami w zakresie zielonych technologii, takimi jak neutralne dla środowiska metody utylizacji odpadów.

Do głównych czynników ograniczających wzajemny rozwój współpracy należy zaliczyć:

• Instrumenty ochrony rynku stosowane przez stronę koreańską; Republika Korei należy obecnie do jednego z najbardziej chronionych rynków wśród wszystkich krajów OECD. Jako instrumenty ochronne stosowane są wysokie stawki celne oraz uciążliwe bariery administracyjne (środki pozataryfowe) utrzymywane, zwłaszcza w przemyśle samochodowym i kosmetycznym, pomimo zawarcia umowy FTA z Unią Europejską.
• Dystans geograficzny i bariery infrastrukturalne; pomimo rozwijającej się współpracy gospodarczej brak jest bezpośredniego połączenia lotniczego między Polską a Republiką Korei. Fakt ten ma istotny wpływ nie tylko na rozwój współpracy handlowej i inwestycyjnej, ale również turystyki przyjazdowej do Polski, co również nie pozostaje bez wpływu na rozpoznawalność polskich marek wśród koreańskich konsumentów.
• Bariery kulturowe; Polska i Korea należą do różnych grup kulturowych, co ma znaczące konsekwencje w relacjach biznesowych, np. w negocjacjach czy kulturze pracy.

2.6. Współpraca inwestycyjna.

Pod względem liczby działających podmiotów, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, na koniec 2020 r. w Polsce funkcjonowało 186 spółek z udziałem kapitału koreańskiego. Zainwestowany przez nie kapitał wyniósł niemal 4,5 mld USD w roku 2021.

Inwestycje koreańskie rozpoczęte zostały w 1993 r. przez Daewoo (inwestycja w fabrykę FSO; wycofanie się w 2000 r.). Następna duża fala inwestycji koreańskich nastąpiła w połowie lat 2000 (LG, Samsung).

Dominującymi sektorami w koreańskich inwestycjach jest produkcja elektroniki użytkowej (telewizory), sprzętu AGD, części motoryzacyjnych oraz działalność B+R w zakresie rozwoju oprogramowania. Koreańskie firmy zatrudniają ok. 20 000 pracowników (bezpośrednio i pośrednio). Do największych koreańskich firm w Polsce można zaliczyć takie przedsiębiorstwa jak: LG – produkcja wyrobów elektronicznych (telewizory plazmowe, ciekłokrystaliczne oraz sprzęt gospodarstwa domowego), Mława (LG Electronics) oraz Kobierzyce pod Wrocławiem (LG Display); Samsung – centrum badawczo-rozwojowe (oprogramowania dla ekranów ciekłokrystalicznych i telefonów komórkowych produkowanych w fabrykach na Węgrzech i na Słowacji); w 2010 r. Samsung Electronics podpisał z Amicą Wronki S.A. umowę na zakup fabryk pralek i lodówek; SK Chemicals – SK Eurochem Sp. z o.o. we Włocławku (joint venture z polską firmą Anwil) – produkcja granulatu PET; inwestycja w Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej (podstrefa Dzierżoniów) – produkcja powłok do ekranów ciekłokrystalicznych, czy Mando – fabryka układów hamulcowych i systemów wspomagania kierownicy w Wałbrzychu.

Wśród ostatnich znaczących inwestycji koreańskich w Polsce należy wymienić budowę fabryki baterii litowo-jonowych do samochodów elektrycznych koreańskiej firmy LG Chem. Jest to pierwsza fabryka masowej produkcji baterii litowych branży motoryzacyjnej w Europie. Firma LG Chem uruchomi całkowicie zintegrowany system produkcyjny obejmujący produkcję wszystkich komponentów: elektrod do ogniw, modułów i kompletnych modułów zasilających. Ponadto w kwietniu 2017 r. Samsung Electronics Polska stworzył w Rzeszowie dedykowany dla sektora loT projekt „Samsung Inkubator Rzeszów”. Jest to inicjatywa realizowana wraz z Doliną Lotniczą oraz Politechniką Rzeszowską, a jej celem jest stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju innowacji z zakresu loT, będącego obecnie wiodącym trendem w zakresie technologii komunikacyjnych. W marcu 2019 r. SK Innovation oficjalnie poinformował o zamiarze budowy fabryki separatorów do baterii elektrycznych o wartości 335 mln EUR w Dąbrowie Górniczej. W listopadzie 2021 r. firma  SK Nexilis Co. Ltd., ogłosiła decyzję o budowie nowej fabryki produkującej folię miedzianą do baterii litowo-jonowych w Stalowej Woli. Będzie ona jeszcze bardziej nowoczesna niż ta w RK. 

Według danych NBP w 2021 r. nastąpiło wycofanie polskiego kapitału z Republiki Korei na kwotę 33,8 mln USD (stan należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich za granicą na koniec 2021 roku w podziale na kraje i strefy ekonomiczne).

Najważniejszą dotychczas inwestycją polską w Korei był zakup udziałów w Hanil Corporation przez Selenę (chemia budowlana). Bioton od lat 80. współpracuje z koreańskim partnerem LG Life Science w zakresie rozwoju biofarmaceutyków. Toruńskie Zakłady Urządzeń Okrętowych Towimor w 2014 r. otworzyły fabrykę w koreańskim Busan (inwestycja typu greenfield).

2.7. Ostatnie ważne wydarzenia w dwustronnych stosunkach gospodarczych.

• W czerwcu 2009 r. odbyły się I polsko-koreańskie konsultacje gospodarcze. Konsultacje odbywają się na podstawie dwustronnej umowy o współpracy gospodarczej z 2004 r.
• W lipcu 2009 r. miała miejsce wizyta w Polsce Prezydenta Rep. Korei Pana Lee Myung Baka, któremu towarzyszyli członkowie rządu. W trakcie wizyty doszło do spotkań Wicepremiera W. Pawlaka z Ministrem Handlu oraz Ministrem Gospodarki.
• W sierpniu 2010 r. w Warszawie Podsekretarz Stanu H. Trojanowska oraz Ambasador Republiki Korei Joon Jae LEE podpisali Memorandum of Cooperation w dziedzinie pokojowego wykorzystania energii jądrowej.
• W styczniu 2012 r. Wicepremier, Minister Gospodarki Waldemar Pawlak spotkał się z Premierem Republiki Korei Kim Hwang-Sikiem.
• 14 marca 2012 r. w Warszawie odbyły się II-gie polsko-koreańskie konsultacje gospodarcze.
• 22 maja 2013 r. Wicepremier, Minister Gospodarki Janusz Piechociński spotkał się z delegacją Ministry of Health and Welfare i KHIDI (Korea Health Industry Development Institute), której przewodniczył Minister Zdrowia i Dobrobytu Republiki Korei Chin Young.
• W dnia 21 – 23 października 2013 r. przebywał w Korei z oficjalną wizytą Prezydent RP Bronisław Komorowski. W skład delegacji oficjalnej wchodzili m.in. Wicepremier, Minister Gospodarki Janusz Piechociński oraz Podsekretarz Stanu w MG Ilona Antoniszyn-Klik, którzy spotkali się z Ministrem Handlu, Przemysłu i Energii Yoon Sang-jick oraz Prezesem Korea Trade-Investment Promotion Agency (KOTRA).
• W dniu 29 września 2014 r. Wicepremier, Minister Gospodarki Janusz Piechociński omówił stosunki polsko-koreańskie podczas organizowanym przez KOTRA „Polish-Korean Business Cooperation Forum” a następnie spotkał się w Wiceministrem Środowiska RK Jeong Yeon-man’em.